Als het aan de Tweede Kamer had gelegen, waren de topbeloningen in het
bedrijfsleven de afgelopen maanden al lang aangepakt.
Tachtig miljoen voor Numico’s Jan Bennink, dertig miljoen voor ABN Amro’s
Rijkman Groenink. Dat kon zo niet langer, fulmineerden niet alleen de SP en
Groenlinks, maar ook PvdA-kamerleden zoals Paul Tang.
Minister van Financiën Wouter Bos wilde het rustiger aan doen en
had een overtuigend zoethoudertje: een commissie onder leiding van oud-ABP
bestuurder Jean Frijns zou medio december rapporteren over de
beloningskwestie.
De uitkomst is mager. De club van Frijns pleit voor een actievere rol van de
toezichthoudende commissarissen bij het intomen van excessieve beloningen.
Commissarissen moeten zich nadrukkelijker bemoeien met de samenstelling van
beloningspakketten. In geval van dreigende excessen moeten ze tussentijds
ingrijpen.
Allemaal mooi, maar bijtende voorstellen blijven achterwege. Frijns wil
bijvoorbeeld niet expliciet verbieden dat bestuurders bij een overname
kunnen cashen op voorwaardelijk toegekende opties en aandelen. Dit staan
commissarissen nu meestal wel toe, waardoor ook falende bestuurders bij een
overname in één klap binnen zijn.
Bennink en Groenink kregen dit jaar miljoenen in de schoot geworpen, doordat
ze al hun opties en aandelen mochten verzilveren. Ook al hadden ze in veel
gevallen niet voldaan aan de bijbehorende prestatievoorwaarden.
Slap reageert Frijns ook op de steeds prominentere rol van aandelen en
opties bij de beloning van topmannen.
Ja, stelt de commissie, het zou goed zijn om de variabele beloning van
bestuurders - denk aan aandelen en opties - te maximeren op een bepaald
percentage van het vaste salaris. Wat een redelijk grens is? Dat mogen
bedrijven zelf uitzoeken.
Het vrijblijvende karakter van de aanbevelingen zorgt ervoor dat de commissie
zichzelf in de voet schiet. Frijns pleit voor zelfregulering, zoals
vastgelegd in de code Tabaksblat voor goed ondernemingsbestuur. Meer
transparantie en assertieve commissarissen moeten soelaas bieden.
Prima, maar dan moet de code Tabaksblat ook houvast bieden. Daar doet de
commissie te weinig aan.
Gevolg is dat Frijns het kabinet Balkenende IV alle ruimte geeft om met
wettelijke maatregelen te komen. Staatssecretaris Jan Kees de Jager van
Financiën liet dinsdag al weten dat de regering overweegt een extra
werkgeversbelasting in te voeren voor excessieve beloningen.
De PvdA voelt zich op de linkerflank bedreigd door de SP, dus zal Wouter Bos
een symbolische graaitax graag omarmen.
Extreme beloningen extreem belasten, leidt makkelijk tot nog extremere
beloningen die het effect van extreme belastingen weer verzachten. Frijns
zit straks op de blaren.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl